De 20ste eeuw is de eeuw van de dans.

De 20ste eeuw is de eeuw van de dans. Ze heeft maar twee concurenten: de sport en de film.

Jerome Robbins choreografeerde en regisseerde in New York West Side Story op muziek van Leonard Bernstein. West Side Story handelt over het rassen conflict van twee rivaliserende straatbende, de Portoricaanse Sharks en de New Yorkse Jets. (Eigenlijk een moderne versie van Romeo en Julia). Er wordt veel en prachtig in gedanst.

Via de film die dateert van 1961 deed het 'jazzballet' zijn intrede in de hele danswereld, een genre dat gretig in dansscholen werd overgenomen. Jazzdans werd een furore. Het geeft de jonge amateurdansers een prettig gevoel, er wordt op leuke muziek gedanst en men gelooft dat er sneller resultaat geboekt wordt dan met klassiek ballet. In de beginfase was het echter vooral na-aperij zonder methode. Thans is de jazzdans geëvolueerd tot verschillende vaststaande technieken, gekoppeld aan een degelijke scholing.

Die privé dansscholen zijn zeker een sector die de dans als massacultuur propageren. Na de ,iazzdans kwam de acrobics op het programma. Duizenden jongeren en volwassenen beoefende arobic, zeker nadat filmster Jane Fonda en supermodel Cindy Crawford hun aerobic-video's en bijbehorende methodiekboeken de wereld hadden ingestuurd. Als je zulk een methode volgde, bestond toch de kans dat je er ook zo ging uitzien ! ?

Zowel de Amerikaanse als de Engelse popmuziek hadden vanaf de jaren '60 een enorme invloed op het dans gedrag van de jeugd. De rock & roll, de jive, de Madison, de Hully Gully, de Twist, de locomotion, de Shake, de Jerk, de Boogaloo,... In de beginfase waren dat paar of rijdansen, vanaf het fenomeen Discodans heeft men geen partner meer nodig. Ondanks in massa uitgevoerd, is de discodans een individualistische, contactarme dansvorm, een eenzame egotrip in de massa.

Veel popsterren zoals Michael Jackson, Madonna, Prince, Grace Jones, Janet Jackson en Tina Tumer kunnen zelf een aardig stukje dansen. En als ze het zelf niet kunnen, staat er rond hen wel een groepje dansers/danseressen. Via de videoclips worden die dansen op de jeugd los gelaten (zie MTV). (Eigenlijk waren The Beatles maar 4 stijve harken!)

Niet alleen de popmuziek propageerde dans, ook de revues, dans musicals op het witte doek en op het podium en de echte dans films droegen enorm bij.

Zoals vb de films: The Red Shoes, Invitation to the Dance, Grease, Saturday Night Fever, Dirty Dancing, Thank God, it's Friday, Flashdance, Staying Alive, That's Entertainment, maar ook alle dansfilms van Fred Astaire, Ginger Rogers, Gene Kelly, The Tuming Point en White Nights met sterdanser Michail Barisjnikov, Fame, enz.,.. Zoals de musicals Hair, A Chorus Line, Dancin', Cats, The Fantom of the Opera, The Lion King.

***Een bijzondere revue dansgroep is zeker 'The Rockettes' die op het grootste podium ter wereld optreden, namelijk in Carnegie Hall in New York. Deze groep bestaande uit uitsluitend meisjes is wereldberoemd voor het precisiewerk en de 'benen'. Over hun wel en wee werd de dansfilms Legs gedraaid.***

Het nieuwste snufje is de dansical. Een nieuw genre en een nieuw woord. In een dansical is de dans het belangrijkste ingrediënt, in tegenstelling tot de musical, waar de muziek en de liedteksten dat zijn. De eerste dansical uit geschiedenis is The King, volledig op songs van Elvis Presley, gechoreografeerd door Peter Schaufuss voor zijn gezelschap. Weer een voorbeeld van vermenging van massacultuur met professioneel danstheater. Die vermenging vinden we thans ook terug wat de breakdance betreft. Breakdance is de dansvorm uit de hiphopcultuur die ook graffiti en rap omvat. De hele hiphop cultuur begon half de jaren 70 in New York. De breakdance, die als echte straatdans begon, maakte na het uitbrengen van de film Flashdance in 1983 zijn weg naar het podium. Het werd omgevormd tot entertainment voor een publiek, niet enkel meer 'entertainment' voor de uitvoerders.

***Breakdance is een zeer dynamische, acrobatische dans die competitief wordt uitgevoerd, oorspronkelijk door zwarte en migranten teenagers in de VSA. Via de dans uiten zij hun plezier en hoop, maar ook hun frustraties en angsten in het openbaar. Het is een flamboyante vertoning in een zeer persoonlijke stijl, die veel kracht en lichaamsbeheersing vereist en de nadruk legt op de mannelijkheid.***

De dans begint met een staccato wandeling om in het ritme van de muziek te raken en op de juiste plaats te komen, Dan start het vloerwerk, met o.a. splitst en snelle spins (draaibewegingen van het hele lichaam) waarbij het lichaam gedragen wordt door de armen. Acrobatische tussenstukken als achterwaartse salto's en de spectaculaire hoofdspins ( sommigen doen dit op het dak van een auto) gaan een 'freeze' (een bevroren geïmproviseerde houding) vooraf. Zulk een 'freeze' dient zo speciaal mogelijk te zijn: grappig, beledigend tot obsceen). De danssequentie eindigt met een exit, weg van de performance-plaats.

De oorspronkelijke breakdance staat mijlen ver af van de huidige hiphopdans die in de privéscholen en tijdens de dansstages beoefend wordt en waar ook meisjes vanaf 8 jaar gretig aan deelnemen. Vanaf 1983 werden de breakdanscompetities gesponsord door disco's, tourmanagers, TV- stations. En dit brengt ons bij :

*Massa, massa ! ! kassa, kassa! ! *

Massacultuur gaat gepaard met democratisering van de cultuur én met commercialisering.

Als we over commercialisering praten is Michael Flatley met zijn Lord of the Dance en de nieuwe millennium wereldtournee Feet of Flames daar wel het toppunt van. Feet of Flames is dé dans-extravaganza van het ogenblik. Wat massa betreft : ruim 5 miljoen toeschouwers hebben The Lord of the Dance gezien en men verwacht 1 miljoen toeschouwers tijdens het eerste Europese deel van het tournee van Feet of Flames.

Wat commerce betreft : het is de zwaarst gesponsorde show ooit. De voeten van Michael Flatley zijn verzekerd voor 40 miljoen dollar. En massa én kassa: er zijn bv. al 4,5 miljoen video's verkocht.